Հունիս ամսին «Կոլլաժ» հրատարակչությունը լույս ընծայեց Էդ․ Մելքոնյանի «Հայ գաղթականություն․ տերմինների պատմությունից» գիրքը։ Պատմական գիտությունների դոկտոր, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող Էդ․Մելքոնյանի հեղինակած գիտական մենագրությունները և հոդվածները նվիրված են պատմության մեթոդաբանության, մշակութաբանության, իսկ վերջին տարիներին՝ Սփյուռքի պատմության տարբեր հարցերի ուսումնասիրմանը։ Դրանցից առավել հայտնի են «Культура жизнеобеспечения и этнос (1983, համահեղինակ), «Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միության պատմություն» (2005, ռուսերեն հրատարակությունը՝ «Армянский Всеобщий Благотворительный Союз: неоконченная история», 2010), «Армянская диаспора: очерки социокультурной типологии» («Հայկական սփյուռք․սոցիալ-մշակութային տիպաբանման ակնարկներ», 2009, Վ․ Դյատլովի համահեղինակությամբ) աշխատությունները։
Է․ Մելքոնյանի այս նոր գրքի նպատակն է՝ քննել նոր ժամանակներում հայ գաղթականությանը նվիրված հայալեզու տարաբնույթ գրականության մեջ կիրառվող որոշ տերմինների, հասկացությունների, անվանումների ձևավորմանը, բովանդակային համարժեքությանն ու փոխակերպումներին առնչվող հարցեր։ Սփյուռքին, առհասարակ հայ գաղթականությանը նվիրված գրականությանը ծանոթանալիս ակամա ծագում են հարցեր. օրինակ` ինչո՞ւ նույն երևույթներն ունեն տարբեր անվանումներ, ինչո՞ւ տարբեր հեղինակներ տարբեր կերպ են հասկանում և կիրառում միևնույն տերմինը, ինչո՞ւ են արդեն եղածների փոխարեն ստեղծվում նորերը, արդյոք այդ ամենը պայմանավորված է անցյալի և ներկա իրականության յուրահատկություններով, թե՞ ունի այլ մեկ բացատրություն։ Գրքում քննարկվող տերմինները խմբավորված են ըստ համապատասխան երևույթների՝ «Գաղթերը հայրենիքից» (գաղթ, արտագաղթ, գաղթական, տարագիր, պանդուխտ և այլն), «Գաղթերը հայրենիք» (ներգաղթ, փախստական, վերաբնակեցում, հայրենադարձություն և այլն), «Գաղթականությունը որպես հանրություն» (միլեթ, գաղութ, գաղթօջախ, գաղթավայր, համայնք և այլն) և «Սփյուռք» (սփյուռք, դիասպորա, ներքին սփյուռք, նոր սփյուռք եւ այլն)։
Էդ․Մելքոնյանի «Հայ գաղթականություն․ տերմինների պատմությունից» գիրքը կարելի է ձեռք բերել «Նոյան տապան» և «Բյուրոկրատ» գրախանութներում։
