ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ ԵՒ ԱՎԱՆԴՈՒՅԹ
Հոբելյանական գիտաժողով
Հուլիսի 10-11, 2025
Ապագա ռեզորթ, Ենոքավան, Տավուշի մարզ
https://maps.app.goo.gl/bfTJrBRYToHbAgKn9
Այս տարի լրանում է բանասիրական և պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արծրունի Սահակյանի ծննդյան 70 և գիտական գործունեության 50-ամյակը։ Այս հոբելյանի առիթով Տավուշի մարզի Ենոքավան գյուղի Ապագա ռեզորթ հյուրանոցում հուլիսի 10-11-ը տեղի կունենա «Պատմություն և ավանդույթ» խորագրով գիտաժողովը։
Առաջին օր
10 հուլիսի 2025
11:30
Գիտաժողովի Բացում
Անուշ Սարգսյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան
Նիստ 1 [Լիագումար]
Նիստավար. Հայկ Հակոբյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան
11:40
Արծրունի Սահակյանի այլընտրանքային հայացքը դեպի անցյալն ու ապագան
Լևոն Աբրահամյան, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
12:10
Հյուսիսային Կովկասում զրադաշտականության հետքերի շուրջ
Գառնիկ Ասատրյան, ՀՌՀ արևելագիտության ինստիտուտ
12:40
Խորեն Աճեմյանը` ստալինիզմի գիսաստղ
Վարդան Ջալոյան, անկախ հետազոտող
13:10
Ճաշ
Նիստ 2 [Հայկական վաղ միջնադար]
Նիստավար. Լևոն Աբրահամյան, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
14:00
Հին և վաղմիջնադարյան մի քանի գրական հիմնահարցեր՝ ըստ Արծրունի Սահակյանի
Հովհաննես Բեյլերյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան
14:30
Ագաթանգեղոսի վարդապետության մի խնդրառու սոցիալական հարցի շուրջ
Ռուբեն Մանասերյան, ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտ
15:00
Մինչքրիստոնեական թաղումները և վաղքրիստոնեական մասունքների փնտրտուքները հնագիտական նոր հետազոտությունների լույսի ներքո
Համլետ Պետրոսյան, ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
15:30
Ընդմիջում
16:00
Գիտական խոհեր հոբելյանի առթիվ և գրքերի շնորհանդես
Արծրունի Սահակյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան
17:00
Ընդմիջում
Նիստ 3 [Լեզվաբանություն]
Նիստավար. Գառնիկ Ասատրյան, ՀՌՀ արևելագիտության ինստիտուտ
17:30
Ապառնիության քերականական արտահայտությունը գրաբարում և արդի հայերենում
Սարգիս Ավետյան, ԵՊՀ բանասիրության ֆակուլտետ
18:00
Շումերերեն և հայերեն բառային ընդհանրությունների բնույթը
Արմեն Դավթյան, անկախ հետազոտող
18:30
Սրոհունդ բույսը որպես սուրբ Կարապետի ծաղիկ
Էմմա Պետրոսյան, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
19:00
Ընթրիք
Երկրորդ օր
11 հուլիսի 2025
Նիստ 4 [Եկեղեցապատմական հարցեր, ժողովրդագրություն]
Նիստավար. Համլետ Պետրոսյան, ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
10:00
Եկեղեցապատմական խնդիրները և եզրույթները Արծրունի Սահակյանի աշխատություններում
Աշոտ Մանուչարյան, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
10:30
Սրբավայրերի մասին ավանդազրույցները որպես վանական բանահյուսություն (Արգինա վանքի և Մոկսի Ամենափրկչի օրինակով)
Լիլիթ Սիմոնյան, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
11:00
Արցախ-Տավուշ-Գուգարք միգրացիոն գործընթացների խնդրի շուրջ (18-րդ դարի վերջին և 19-րդ դարի սկզբին )
Լեռնիկ Հովհաննիսյան, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ,ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ
11:30
Ընդմիջում
Նիստ 5 [Ավանդույթ և բանահյուսություն]
Նիստավար. Անահիտ Մխիթարյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան
12:00
Բանահյուսական տեքստերի հետազոտությունը Արծրունի Սահակյանի աշխատություններում
Արթուր Շահնազարյան, ԿԳՄՍ նախարարություն
12:30
Երազը որպես պատմական եւ ավանդական երևույթ
Արա Գուլյան, Ազգաբանական հետազոտությունների հայկական կենտրոն (Հազարաշեն ՀԿ)
13:00
From Khorenatsi to Khrimian: Using the Genre of Lament to Signal Societal Change
Նորա Բայրամեան, Լոս Անջելեսի Կալիֆոռնիայի համալսարան
13:30
Հայկական գորգերի խորհրդաբանության խնդիրներ
Վարդան Ասծատրյան, Շուշիի գորգերի թանգարանի հիմնադիր
14:00
Ճաշ
Նիստ 6 [Տեսություն և մեթոդաբանություն]
Նիստավար. Վարդան Ջալոյան, անկախ հետազոտող
14:30
“Средние века”, “медиевализм” и “медиевальность (средневековость)”: пересмотр их приложимости вне круга латинского христианского мира, и пара болгарских примеров
Յորդան Լյուցկանով, Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիա
15:00
Ավանդույթ եւ տեսություն. արեւմտյան քաղաքական մտքի որոշ դրվագների մասին
Նաիրա Մկրտչյան, ԵՊՀ փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
15:30
Եղեռնագիտություն եվ աստվածաբանական մեթոդաբանություն. խնդրո դաշտ ու հարցադրումներ
Շուշան Խաչատրյան, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ
16:00
Ընդմիջում
Նիստ 7 [Ձեռագրագիտություն, բնագրագիտություն]
Նիստավար. Անուշ Սարգսյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան
16:30
10-11-րդ դարերի մագաղաթյա ձեռագիրը՝ Տան սուրբ
Հայկ Հակոբյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան, Կարեն Հովհաննիսյան, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
17:00
Մոխրի կիրառությունը հայ ժողովրդական ծիսական ավանդույթում
Անահիտ Մխիթարյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան
17:30
Հովսեփ Ջուղայեցին և իր մատենագրական ժառանգությունը (ԺԷ.-ԺԸ․ դդ․)
Նոննա Սարգսյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան
18:00
Ստեփանոս Մեծրկա որդու ՇԼԲ (532) -ամյա զատկացուցակը
Գոռ Գալստյան, ԵՊՀ աստվածաբանության ֆակուլտետ
19:00 Տոնական ընթրիք
Հրավիրողներ
Անուշ Սարգսյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան,
Հայկ Հակոբյան, Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ Մատենադարան,
Արտակ Չիբուխչյան, «Ապագա» ծրագրի հիմնադիր